Beklenen doğumun gerçekleşmesinden sonra kadınlar için sıkıntıların yaşandığı yeni ve kısa bir dönem başlar. 40 gün devam eden bu süreç yani lohusalık dönemi, dikkat edilmediğinde ağrıları da sancıları da daha fazla olur.
Lohusalık dönemi, geleneksel olarak dilimize pelesenk olan “bebeğin 40’ı”nı kapsayan günlerdir. Halk arasında “bebeğin kırkı çıktı” tabirinin kullanılması aslında sadece bebek için değil, anne için de son derece önemlidir. Hamilelik döneminde 9 ay boyunca vücudunda meydana gelen fizyolojik değişimler, psikolojik bazı değişimler ve yaşadığı stres ve gerginlikler, doğumdan sonra yavaştan eski haline dönmeye başlar. İşte bu sürece verilen isim lohusalık dönemidir.
Lohusalık dönemi, her kadın için aynı olmasa bile genellikle ağrılı ve sızılı geçer. Bu süreci hem daha sakin hem de daha az ağrılarla geçirmek için uygulamada fayda görebileceğiniz 10 öneriyi sizlerle paylaşacağız. Faydalı olması ümidi ile iyi okumalar…
- Akıntı ve kanamaları gözlemleyin,
- Dikişlerinize özen gösterin,
- Muayene ve kontrolleri atlatmayın,
- Tuvalete çıkma sorunları,
- Sütün yetmemesi endişesinden sıyrılın,
- Süt kanallarının tıkanmasına izin vermeyin,
- İlaç kullanımını düzenleyin,
- Görüntünüz sizi korkutmasın,
- Bebeğiniz uyuduğunda siz de uyuyun,
- Depresyonun etkisine kapılmamak için yardım alın.
AKINTI VE KANAMALARI GÖZ ARDI ETMEYİN
Lohusalık döneminin ilk günlerinde bugünlere özgü yani lohusalık dönemine özgü kanamalar olur. Kırmızı ve parlak renkli olarak başlayan bu akıntı, ilerleyen günlerde daha açık bir renk alır ve gittikçe beyazlaşır. Doğum yapan annelerin burada dikkat etmeleri gerekmektedir. Günlük olarak sık sık ped değiştirerek akıntının kötü kokmasına engel olmak ve kanamanın ped üzerinde çok fazla birikmemesine dikkat etmeleri gerekiyor.
Çok fazla görünmese de bazı kadınların rahimlerinde plasenta dokusunun kalmasından dolayı aşırı kanama, ağrı ve karın bölgesinde ağrılar meydana gelir. Bu tip rahatsızlık yaşayan kadınların zaman kaybetmeden uzman hekime görünmeleri gerekir.
DİKİŞLERİNİZE ÖZEN GÖSTERİN
Normal doğum yapan kadınlarda da rahim ağzının dar olmasından dolayı cerrahi kesi (epizyotomi) uygulanır veya cerrahi kesim uygulanmasa bile zaman zaman ufak tefek yırtılmalar da görülebilmektedir. Her iki durumda da dikiş atılmak sureti ile rahim ağzının eski haline gelmesi sağlanır. Lohusalık döneminin ilk 10-13 günleri arasında devam eden bu durum geçicidir. Ancak annelerin bu durumda dikişlerine özen göstermeleri gerekmektedir. Oluşabilecek enfeksiyon veya diğer durumlara karşı günlük ped değimine özen gösterilmesi ve hijyenik kalmaya dikkat edilmesi gerekmektedir.
Sezaryen ile doğum yapan kadınların bikini bölgesinde 8-10 santim arasında cerrahi kesi uygulanır. Bu durum da haliyle ağrıların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu ağrıların önüne geçmek için uzman doktorun önerdiği emzirmeye uyumlu ve parasetamol etken maddeli ağrı kesicilerle ağrıların dinmesini sağlamak gerekmektedir.
MUAYENE VE KONTROLLERİNİZİ İHMAL ETMEYİN!
Doğumdan yaklaşık 10-15 gün sonra annenin mutlaka muayene olması gerekir. Sezaryen ile veya normal şekilde doğum yapan kadınların genital bölgelerinde küçük cerrahi operasyonların ne durumda olduğunu anlamak ve varsa yapılması gereken bir tedavi, uzman hekimin verdiği ilaçların kullanılması gerekir.
Bu muayenelerin en önemli amacı, bikini bölgesindeki cerrahi kesiklerin ne durumda olduğunu öğrenmek, kadının cinsel yaşama hazır olup olmadığını öğrenmektir. Rutin muayeneyi mutlaka yaptırmakla birlikte şiddetli kanama, genital bölgede belirgin şekilde kızarıklık kötü kokulu kanama durumlarında muayene günü beklenmeden en kısa sürede uzman hekime görünmek gerekmektedir.
LOHUSALIK DÖNEMİNDE TUVALETE ÇIKMA SORUNLARI
Lohusalık döneminin en büyük sıkıntılarından biri de tuvalete çıkma sorunudur. Bu durum daha çok normal doğum yapan kadınlarda görünmektedir. Doğum sırasında bebeğin mesaneye baskı yapması, idrar kontrolünü sağlayan kasların etkilenmesine bağlı olarak idrar yapmada veya başlatmada zorluklar yaşanabilmektedir. Bu durumun normal olduğunu bilmelisiniz.
Normal doğum yapan kadınlarda tuvalete çıkamama veya idrarı başlatmada yaşanan ağrıların önüne geçmek için genital bölgeye ılık su dökmek, rahatlatıcı bir çözümdür. Sezaryen ile veya normal doğum yapan kadınlarda da anal bölgede şişkinlik yani hemoroid (basur) oluşabilmektedir. Bu durum, normal görülür ancak ağrısı fazla olduğu için ağrı kesici kullanmak gerekir. Ama ağrı kesicilerin doktorun önerdiği ilaçlar olmalarına dikkat etmek gerekir. hemoroid, bazı kadınlarda lohusalık döneminden sonra da görülebilmektedir. Kalıcı bir sorun ve büyük sancılara sebep olmaması adına cerrahi uzman ile görüşülmelidir.
“SÜTÜM YETMEYECEK” ENDİŞESİNDEN KURTULUN!
İlk defa anne olan kadınlarda daha fazla görülen “sütüm yetmeyecek” endişesi, aslında yersiz bir endişedir. Doğum yaptıktan sonra bebek hemşirelerinin verdiği bilgiler doğrultusunda hareket etmek bu endişelerin ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır.
İlk günlerde anne bebeğini nasıl emzireceğini, bebek ise nasıl emeceğini henüz öğrenmediği için süt az akar. Bu da annelerde paniğe neden olmaktadır. Bu durumun geçici olduğunu bilin ve kısa bir süre sonra her şeyin normale döneceğinden endişe etmeyin. Lohusalık dönemi bitmiş olmasına rağmen anne sütünde eksilme varsa veya bundan kaygı duyuluyorsa, mutlaka uzman hekime danışılmalıdır.
SÜT KANALLARININ TIKANMASINA İZİN VERMEYİN
Yine ilk defa anne olacakların daha çok karşılaştıkları ve bu durumda ne yapacaklarını bilemedikleri konulardan biri de bebeğin süt emmiş olmasına rağmen memede sertlik görülmesidir. Bu durumda yapılması gereken şey oldukça basittir.
Memede sertlik görülmesi durumunda süt pompası kullanılarak fazla sütün alınması ve süt poşetlerine konularak lazım olduğunda bebeğe biberon yardımı ile verilmesi gerekmektedir. Bir de ılık su ile masaj yapmak veya banyo yapmak da şişkinliklerden dolayı meydana gelen ağrıların azalmasına yardımcı olacaktır.
İLAÇ KULLANIMINI DÜZENE KOYUN!
Her annede olmasa da bazı annelerde hamilelik öncesi veya hamilelik döneminde kronik bazı hastalıklar görülebilmektedir. Diyabet, tiroid veya kardiyak gibi hastalıklar en sık görülen rahatsızlıklardır.
Bu tip sıkıntılarla karşı karşıya kalan kadınların doğumdan önce olduğu gibi emzirme döneminde de ilaç kullanmaları gerekmektedir. Ancak özellikle lohusalık döneminden itibaren emzirme döneminin bitimine kadar ilaçların yeniden düzenlenmesi yani süt ile uyumlu ilaçların kullanılması gerekir.
GÖRÜNTÜNÜZ SİZİ KORKUTMASIN
Normal doğum veya sezaryen ile doğum yapan kadınlarda bir takım vücut değişimleri meydana gelebilir. Özellikle kilo alma problemleri her kadında görünür ve bu durumdan oldukça etkilenilir. Aslında kilo almak kadar vermenin de kolay olacağının bilincinde olmak ve buna göre hareket ederek beslenmeye dikkat edilmesi gerekir. Lohusalık döneminde ağır egzersizler yapmak veya diyete girmek, kesinlikle anne ve bebeği açısından sağlıklı değildir.
BEBEĞİNİZ UYUDUĞUNDA SİZ DE UYUYUN
Annelerin (acemi annelerin) en çok korktukları durumlardan biri de bebeklerinin ağlama sesini duyamama endişesidir ve bu endişe de uykusuz kalmalarına neden olmaktadır. Lohusalık döneminde annenin dinlenmesi son derece önemlidir. Yanınızda anneniz, kayınvalideniz veya başka bir yardımcınız varsa, uyku düzeninize dikkat edin yani kendinize zaman ayırmayı bilin. Fakat yanınızda bir yardımcınız yoksa bile bebeğiniz uyuduğunda mutlaka siz de uyuyun. Annelik içgüdüsünün bebeğinizin sesine kulak kabartmanıza neden olacağını unutmayın ve bu içgüdüye güvenin.
DEPRESYONA YER VERMEMEK İÇİN YARDIM ALIN
Annelerin genelinde görülen durumlardan biri lohusalık üzüntüsü, diğeri ise lohusalık depresyonudur. Her iki durum da annenin fazla evham yapmasından kaynaklanmaktadır.
Annelerin hamilelik döneminde yaşadıkları sıkıntılar ve doğum sonrasındaki 40 günlük lohusalık döneminin stres ve sıkıntılı geçmesi normaldir elbette ancak bu dönemde özellikle yardım almak bu sorunların azalmasına yardımcı olacaktır. Yakın bir arkadaşınızdan, annenizden, kayınvalidenizden veya bir başkasından destek alarak depresyona girmemeye çalışın.
Lohusalık döneminin geçici bir süre olduğunu düşünün ve buna göre daha relaks olmaya çalışın. Evde ve hastanede daha rahat hareket etmek için lohusa pijama, lohusa gecelik, lohusa sabahlık kıyafetlerini edinebilirsiniz. Bebeğinizi daha sağlıklı ve daha kolay şekilde emzirmenize yardımcı olacak emzirme sutyeni veya emzirme atleti daha rahat emzirmenize yardımcı olacaktır.